امروزه در مکان هایی که دسترسی به برق محدود است برای تامین برق مورد نیاز از موتور برق استفاده می شود. موتور برق یا ژنراتور یک وسیله بنزینی یا گازوئیلی است که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و به وسایل و ابزار های برقی، برق رسانی می کند.
این دستگاه در اندازه و توان های مختلفی وجود دارد و در زمینه های فراوانی از جمله کارگاههای ساختمانی، کمپینگ، باغداری و موارد مشابه استفاده می شود.
به طور کلی، استفاده صحیح از این دستگاه بسیار مهم است تا از بروز مشکلات و حوادث احتمالی جلوگیری شود. در ادامه به نحوه استفاده از موتور برق و نکات کلیدی برای بهرهبرداری بهینه از آن میپردازیم.
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع اجاره موتور برق: از انتخاب تا استفاده
آمادهسازی اولیه برای استفاده از ژنراتور
برای اینکه موتور برق به درستی کار کند و طول عمر بیشتری داشته باشد، باید قبل از استفاده، چند کار مهم انجام دهیم:
- بررسی دفترچه راهنما:
اگر تا به حال از دستگاه موتور برق استفاده نکرده اید ابتدا دفترچه راهنمای آن را مطالعه کنید. خواندن تمام دستور العمل ها و و اطلاعات ایمنی ارائه شده توسط ژنراتور بسیار مهم است. تنها چند دقیقه زمان می برد که به مطالعه آن پرداخته تا با مشخصات دستگاه، نحوهی راهاندازی، و الزامات نگهداری آن آشنا شوید و سپس با خیال راحت با دستگاه خود کار کنید.
- سنجش میزان سوخت و روغن:
بررسی سطح روغن: پیش از اینکه موتور را روشن کنید، سطح روغن را بررسی کنید. این دستگاه برای قطعات در حال کار خود نیاز به روغن مخصوص کافی دارند که درون مخزن روغن ریخته شود و آن را پر کند.
سطح روغن موتور باید بین حداقل و حداکثر تعیین شده روی میله سنجش قرار گیرد. حجم روغن برای موتور برق های 6 یا 8 کیلو وات حدود یک لیتر و برای موتور برقهای 3 کیلووات حدود 500،600 سی سی است.
بررسی سطح سوخت: به طور معمول، ژنراتورها به اندازهای سوخت دارند که بتوانند به صورت مداوم به مدت 8 ساعت کار کنند. اما باید پیش از شروع کار بررسی کنید که میزان سوخت دستگاه چقدر است. در صورت تمام شدن ابتدا مخزن سوخت را با نوع سوخت مناسب (بنزین یا گازوئیل) به اندازه کافی پر کنید و از پر کردن بیش از حد مخزن خودداری کنید. برای سالم ماندن دستگاه همیشه از سوخت با کیفیت استفاده کنید.
- بررسی اتصالات و کابلها:
چک کنید که تمام سیم ها و کابل های دستگاه سالم هستند و مطمعن شوید که خرابی، شکستگی یا شل بودن در اتصالات و کابل ها وجود ندارد. باید از محکم بودن تمام اتصالات یقین حاصل کنید.
به منظور ایمنی خود، برای جلوگیری از برقگرفتگی، اتصال زمین ( اتصال یک نقطه از یک مدار الکتریکی به زمین) دستگاه را بررسی کنید.
- آمادهسازی محل نصب:
قبل از استفاده از دستگاه باید یک مکان مناسب برای قرار دادن آن انتخاب کنید.
ژنراتور ها می توانند بشدت داغ کرده و صدای زیادی تولید کنند و همچنین ممکن است گازهای سمی آزاد کنند که برای سلامتی مضر است، بنابراین دستگاه باید در فضای باز نصب شود تا گازهای خروجی به راحتی تخلیه شوند.
برای اینکه دستگاه به درستی کار کند باید محل استقرار آن صاف و بدون شیب باشد.
و در نهایت برای جلوگیری از آتشسوزی، موتور برق باید از هر گونه مواد سوختنی مانند بنزین، چوب، یا مواد پلاستیکی دور نگه داشته شود.
- بررسی فیلتر هوا:
فیلتر هوا یکی از اجزای حیاتی مولد برق است که وظیفه دارد هوایی که به موتور وارد می شود را از ذرات گرد و غبار، آلودگیها و سایر ناخالصیها پاکسازی کند.
قبل از شروع راه اندازی ژنراتور باید فیلتر را بازرسی کنید. اگر فیلتر دچار گرفتگی شده باشد باید طبق دستورالعمل دفترچه راهنما فیلتر را تمیز کرده یا تعویض نمایید.
راهاندازی موتور برق
پس از مراحل اولیه نوبت به راه اندازی دستگاه می رسد. در ادامه، مراحل راهاندازی بهطور کامل توضیح داده شده است:
نکته مهم: قبل از اینکه دستگاه را روشن کنید، اگر به برق شهری متصل هستید یا امکان دارد که برق شهر وصل شود، حتماً فیوز اصلی را قطع کنید. وگرنه موتور برقتان میسوزد.
روشن کردن دستگاه:
ابتدا شیر سوخت را برای اینکه سوخت به موتور ژنراتور جریان یابد باز کنید. سپس کلید اصلی (ON/OFF) را در حالت روشن (ON) قرار دهید.
اگر دستگاه دارای هندل دستی است طناب استارت را با قدرت و بهطور متوالی بکشید تا موتور روشن شود، در صورتی که دستگاه دارای استارت برقی است کلید استارت را روشن کنید تا موتور برق شروع به کار کند. در صورت روشن نشدن موتور، چند لحظه صبر کرده و مجدداً تلاش کنید.
عوامل گوناگونی میتوانند در روشن نشدن ژنراتور موثر باشند:
- کمبود سوخت در مخزن
- تمام شدن روغن دستگاه
- بسته بودن شیر سوخت
- ممکن است که شمع دستگاه نیاز به تعویض داشته باشد.( شمع موتور برق وسیله ای است که وظیفه برق رسانی به دستگاه را دارد.)
- شلنگ شیر بنزین را از نظر نشتی چک کنید، ببینید بنزین از آن چکه می کند یا نه!
- کمبود آب در رادیاتور دستگاه
- هواگرفتگی سوخت دستگاه به دلیل عدم استفاده طولانیمدت دستگاه.
برای اینکه دستگاه به درستی روشن شود و شروع به کار کند، لازم است به طور کامل تمامی موارد بالا را بررسی و مشکلات احتمالی را برطرف نمایید.
بعد از روشن شدن دستگاه چند دقیقهای موتور را روشن بگذارید تا گرم شود.
دستگاه های خود را وصل کنید:
پس از اینکه موتور گرم شد وسایل الکتریکی را به ترتیب و با دقت به خروجی دستگاه متصل کنید.
بسیاری از موتور برق ها به شما این امکان را می دهد که دستگاه های الکترونیکی را مستقیما به ژنراتور وصل کنید. همچنین می توانید از یک سیم اضافه برای اتصال استفاده کنید.
پیشنهاد می کنیم برای ایمنی بیشتر، بهتر است یک کابل همراه با محافظ ولتاژ مناسب برای موتور برق خود تهیه کنید. این کار باعث می شود که مصرف کننده ها مستقیم به موتور برق وصل نشوند.
از اینکه بیش از حد توان دستگاه از آن استفاده کنید بپرهیزید و توان مصرفی وسایل را با ظرفیت موتور برق تطبیق دهید.
از دستگاه تولید برق فقط برای تامین برق لوازم ضروری در زمان قطعی برق استفاده کنید.
خاموش کردن موتور:
پس از استفاده از ژنراتور و تمام شدن کار با آن تمام دستگاهایی که به تامینکننده برق متصل بودند را ابتدا خاموش کرده سپس از برق بکشید.
کلید روشن/خاموش را در حالت خاموش (OFF) قرار دهید. سپس شیر سوخت را ببندید تا جریان سوخت به موتور قطع شود.
پس از خاموش شدن موتور، قبل از اینکه آن را جا به جا کنید اجازه دهید به طور کامل خنک شود و سپس دستگاه را خوب چک کنید تا مطمئن شوید که نشتی یا خرابی نداشته باشد.
نکات ایمنی در استفاده از دستگاه تامینکننده برق
حالا که با روش نصب و راه اندازی دستگاه تولید برق آشنا شدید، بهتر است نکات ایمنی کار با آن را هم بدانید تا از بروز هرگونه حادثه جلوگیری شود.
- به دلیل اینکه موتوربرق گازهای مضر مانند مونوکسید کربن تولید می کند پس باید در فضای باز و دارای تهویه مناسب قرار گیرد. پس از قرار دادن این دستگاه در محیطهای سربسته و کنار پنجرهها و درها خودداری کنید.
- از دستگاه در محیط های مرطوب و هوای بارانی استفاده نکنید.
- ژنراتور را از مواد قابل اشتعال مانند بنزین، روغن و پارچههای قابل اشتعال دور نگه دارید.
- هنگام روشن بودن دستگاه، مخزن سوخت را پر نکنید و اگر هم مقدار سوخت رو به تمام شدن بود، ژنراتور را خاموش کرده سپس اقدام به پر کردن مخزن کنید.
- هر زمان که می خواهید از موتور برق استفاده کنید باید از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید تا از آسیب های احتمالی جلوگیری شود.
- هنگام اتصال وسایل برقی به تامینکننده برق اضطراری از کابل سالم، استاندارد و متناسب استفاده کنید.
- هرگز از روغن های سوخته و بنزین های نا سالم برای مولد برق خود استفاده نکنید. برای افزایش طول عمر دستگاه، از سوخت تمیز و تازه استفاده نمایید.
- کودکان و حیوانات را از موتور برق دور نگه دارید.
- به منظور حفظ محیط زیست، مواظب باشید که نشتی روغن و سوخت به محیط زیست آسیب نرساند، پس از کار با دستگاه مواد زائد را به صورت اصولی دفع نمایید.
- همواره به دستورالعملهای موجود در دفترچه راهنما توجه کنید و طبق آن عمل کنید.
با رعایت این نکات ایمنی، از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کرده و باعث افزایش طول عمر ژنراتور شوید.
نگهداری و سرویس دورهای
برای حفظ کارایی و طول عمر موتور برق، نگهداری صحیح و سرویس دوره ای منظم ضروری است.
تعویض روغن موتور: روغن موتور را باید به طور منظم و بر اساس دستور العمل آورده شده در دفترچه راهنما تعویض نمایید.
بررسی و تمیز کردن شمعها: شمع دستگاه را باید به طور مرتب برای جلوگیری از فرسودگی یا وجود آلودگی جایگزین کنید.
بررسی فیلتر هوا: فیلتر هوا باید به صورت دورهای تمیز شود تا از ورود گرد و غبار و ذرات معلق به داخل موتور جلوگیری شود.
بررسی سیستم خنککننده: در صورتی که دستگاه دارای سیستم خنک کننده است مطمئن شوید که مسیرهای خنککننده، کاملا تمیز و باز باشند.
تمیز کردن مخزن سوخت: مخزن سوخت را هر چند وقت یکبار تخلیه و تمیز کنید تا از تجمع آلودگی ها جلوگیری شود.
بررسی باتری (در صورت وجود): اگر موتور برق داری استارت برقی است، به طور مرتب باتری آن را چک کنید و در صورت نیاز شارژ کنید.
نگهداری عمومی: بدنه دستگاه را بعد از هر بار استفاده تمیز کنید، در فصل های پاییز و زمستان ژنراتور را در محل گرم و خشک نگهداری کنید تا از یخزدگی قطعات جلوگیری شود.
اجرای دقیق برنامه سرویس منظم: زمانهای سرویس و تعویض قطعات دستگاه را یادداشت کنید تا بهتر بتوانید نگهداری موتور برق را مدیریت کنید.
مشکلات رایج و نحوه رفع آنها
موتورهای برق ممکن است در حین کار با مشکلاتی مواجه شوند که بیشتر آنها قابل حل هستند:
خاموش شدن ناگهانی موتور در حین کار
- کمبود سوخت یا روغن: برای رفع کاستی روغن یا سوخت، سطح آن را بررسی کنید و در صورت نیاز به آن اضافه کنید.
- داغ شدن بیش از حد موتور: سیستم خنک کننده را بررسی کنید و مسیر های تخلیه هوا را تمیز کنید.
- مسدود شدن فیلتر هوا: فیلتر هوا را چک کرده و آنها را تمیز یا تعویض کنید.
کاهش توان خروجی موتور برق
- وجود بار اضافی بر روی موتور: از دستگاه بیش از حد ظرفیتش استفاده نکنید.
- مشکل در سیستم سوخترسانی: از تمیز بودن مسیر سوخت رسانی اطمینان حاصل کنید.
- خرابی شمع: شمع را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تعویض کنید.
صداهای غیرعادی یا لرزش شدید
- شل بودن پیچها و اتصالات: تمام پیچ ها و اتصالات را محکم ببندید.
- عیب در قطعات داخلی موتور: در صورت وجود خرابی در بلبرینگها یا قطعات داخلی، به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.
بوی سوختگی یا دود غیرعادی
- نشت روغن یا سوخت روی قطعات داغ: به سرعت موتور را خاموش کرده و نشتی روغن یا سوخت را برطرف کنید.
- سوختن سیمپیچها یا اجزای الکتریکی: سیمپیچها و اتصالات برقی را بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه آسیبدیدگی، تعمیرات لازم را انجام دهید.
- مشکل در سیستم اگزوز: سیستم اگزوز را با دقت بررسی نمایید و مطمعن شوید که هیچ مانعی جلوی خروج دود را نگرفته باشد.
کارکرد ناپایدار یا نوسان در عملکرد
- کثیف بودن کاربراتور: این اجزاء به صورت دوره ای بررسی کرده و آن ها را حتما تمیز کنید.
- وجود آب یا ناخالصی در سوخت: حتما از سوخت های با کیفیت و سالم برای دستگاه خود استفاده کنید.
- تنظیم نبودن سرعت موتور: سرعت موتور را بررسی و در صورت لزوم، تنظیمات آن را بهینه کنید.
با شناخت مشکلات رایج و اقدام به موقع برای رفع آنها، میتوان عملکرد موتور برق را بهبود بخشید.
مزایای موتور برق در مقایسه با منابع دیگر
قابلیت حمل و نقل آسان: یکی از مهمترین مزایا قابل حمل بودن ژنراتور است. که به عنوان یک منبع برق سیار، در مکانهایی بدون دسترسی به برق، بسیار کاربردی است.
منبع مستقل تولید انرژی: این دستگاه نیازی ندارد به منبع برق متصل شود زیرا با سوخت هایی مانند بنزین، گازوئیل یا گاز کار میکند. این ویژگی، آن را به یک منبع انرژی خودکفا تبدیل کرده است
تنوع در ظرفیت و توان خروجی: مولد های برق در اندازه و توان های مختلفی تولید می شوند و چه برای ابزارهای کوچک و چه برای پروژههای ساختمانی بزرگ، منبع تامین برق قابل اطمینانی هستند.
راهاندازی سریع و آسان: برای مواقع اضطراری مانند قطعی برق می توان به سرعت موتور برق را روشن کرده و از برق تولید شده آن استفاده کرد.
قابلیت استفاده در مکانهای دورافتاده: در مناطق روستایی، کمپینگ یا مکانهای دورافتاده که دسترسی به شبکه برق امکانپذیر نیست، این دستگاه، استفاده از برق را بسیار آسان میکند.
کاربردهای گسترده: این موتور ها کاربرد چند منظوره ای دارند، از خانه گرفته تا صنایع بزرگ می توان از این دستگاه برای تامین برق استفاده کرد.
در مجموع موتور برق، به دلیل انعطافپذیری، قابلیت حمل و استقلال از شبکه برق، برای تامین برق در پروژههای ساختمانی، رویدادهای بیرون از منزل و موارد مشابه بسیار کاربردی است.
نکته پایانی
آشنایی با نحوه راه اندازی و استفاده از موتور برق برای تمام کاربرانی که از این دستگاه استفاده می کنند یک امر ضروری است. همچنین، توصیه میشود جهت تامین ژنراتور، از فروشگاههای تخصصی و قابل اعتمادی همچون بهنام ابزار استفاده کنید. شما می توانید جهت اجاره موتور برق در شیراز به این فروشگاه مراجعه کنید.
با پیروی از مراحل بالا در خصوص راه اندازی و استفاده از موتور برق می توانید به راحتی از دستگاه خود استفاده کرده و با رعایت نکات نگهداری و سرویس دورهای نیز می توانید طول عمر دستگاه را افزایش داده و از خراب شدن آن جلوگیری کنید.
از اینکه وقت خود را برای مطالعه این مطلب اختصاص دادید، سپاسگزاریم. امیدواریم این مطلب راهنمای خوبی برای شما بوده باشد.