نحوه راه‌اندازی کمپرسور باد

آشنایی با اجزای اصلی کمپرسور باد

کمپرسور هوا دارای تعدادی بخش اصلی است که هر کدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند. قبل از هر چیز بهتر است با این اجزا آشنا شوید.

• موتور دستگاه: نیروی لازم را برای فشرده سازی هوا تامین می کند که معمولا از نوع برقی یا بنزینی است.
• پمپ: پمپ دستگاه بخش اصلی کمپرسور است که وظیفه مکش کردن هوا و فشرده کردن آن را دارد.
• مخزن هوا: محفظه ای است که هوای فشرده شده در آن ذخیره می شود تا به هنگام نیاز مورد استفاده قرار گیرد.
• رگولاتور فشار: از این ابزار برای کنترل میزان فشار خارج شده متناسب با نیاز کاربر استفاده می شود.
• سوپاپ اطمینان: قطعه ای است که برای ایمنی و جلوگیری از آسیب رسیدن به دستگاه تعبیه شده است، به گونه ای که در صورت افزایش بیش از حد فشار، آن را تخلیه می‌کند.
• گیج فشار: نام دیگر گیج فشار، فشار سنج می باشد که میزان فشار هوای موجود در مخزن و خط خروجی را نشان می دهد.
• شیر تخلیه آب: برای خارج کردن و تخلیه آب از مخزن که در اثر فشرده سازی هوا جمع شده است، استفاده می شود.
• فیلتر هوا: از فیلتر هوا برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به داخل دستگاه استفاده می شود.
• شلنگ و اتصالات خروجی: از این ابزار ها برای انتقال هوای فشرده شده به دستگاه های بادی استفاده می شود.

مراحل راه‌اندازی کمپرسور هوا

برای استفاده درست و بهینه از کمپرسور باد باید مراحل زیر را مرحله به مرحله پیش ببریم:

1. آماده‌سازی اولیه کمپرسور

•  انتخاب مکان مناسب:

کمپرسور باید روی یک سطح صاف و هموار قرار بگیرد. از قرار دادن دستگاه بر روی سطح ناهموار و شیبدار خودداری کنید.

• بررسی وضعیت کمپرسور:

قبل از اینکه دستگاه را روشن کنید قطعات آن را بررسی کنید تا از سالم بودن آن ها مطمئن شوید. تمامی اتصالات، پیچ ها و شیلنگ ها را با دقت چک کنید و از محکم بودن آن ها مطمئن شوید.

• تخلیه مخزن:

 مخزن هوا را نگاه کنید تا کاملا اطمینان حاصل کنید که مخزن خالی است و هیچ فشاری در آن وجود ندارد. برای این کار شیر تخلیه را باز کرده و هوا یا رطوبت باقی‌مانده را خارج کنید.

•  بررسی سطح روغن:

در مواردی که کمپرسور از نوع روغنی است باید قبل از هر چیز سطح روغن موتور را بررسی کنید و در صورت نیاز، آن را پر کنید. ولی کمپرسور هایی که از نوع سایلنت یا بی صدا هستند برای راه اندازی نیازی به روغن ندارند. 

حداقل میزان روغنی که باید به دستگاه اضافه کرد روی نشانگر مشخص شده است، اگر روغن کمتر از میزان لازم بود به مقداری که به خط نشانگر برسد روغن اضافه نمایید. برای روانکاری و عملکرد صحیح موتور کمپرسورهای بادی روغنی، معمولاً از روغن‌هایی با درجه ویسکوزیته 10 استفاده می‌شود.

• بررسی سیستم ایمنی و سوپاپ‌ها:

سوپاپ اطمینان یکی از اجزای مهم کمپرسور است که به هنگام افزایش بیش از حد فشار از منفجر شدن مخزن جلوگیری می کند، کاربر باید از سالم بودن آن مطمئن باشند. از طرفی رگولاتور فشار باید قبل از شروع استفاده از دستگاه به درستی تنظیم شود و مطمئن شوید که هیچ‌گونه نشتی یا خرابی در رگولاتور وجود ندارد.

• بررسی فیلتر هوا:

از فیلتر هوا در کمپرسور باد برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و آلودگی به دستگاه استفاده می شود. باید قبل از روشن کردن دستگاه فیلتر هوا را بررسی کرده و در صورت نیاز آن را تمیز کنید و اگر فیلتر آسیب دیده باشد، باید آن را تعویض کنید.

• بررسی وضعیت کابل برق یا سوخت:

در کمپرسور های برقی کابل برق باید سالم باشد و هیچ گونه خرابی نداشته باشد. در کمپرسور های بنزینی یا دیزلی باید از میزان سطح سوخت کافی اطمینان حاصل کنید و همچنین، شمع‌ها و سیستم‌های سوخت باید سالم باشند.

پس از انجام این مراحل کمپرسور شما برای استفاده آماده است تا به درستی راه‌اندازی شود و عملکرد بهینه‌ای داشته باشد.

2. اتصال پمپ باد به منبع برق یا سوخت:

در این مرحله اگر کمپرسور شما برقی باشد باید به منبع برق متصل شود و اگر کمپرسوری دارید که از سوخت ( بنزینی یا دیزلی) تغذیه می کند باید وضعیت سوخت آن بررسی شود. در ادامه برای هر دو نوع به تفکیک توضیح داده شده است.

• اتصال کمپرسور برقی به منبع برق:

ابتدا کابل برق را از نظر سالم بودن بررسی می کنیم که پارگی نداشته باشد. سپس کمپرسور را به یک ولتاژ برق مناسب متصل می کنیم، معمولاً کمپرسورهای خانگی به پریزهای استاندارد 220 ولت نیاز دارند، در حالی که کمپرسور های صنعتی به ولتاژ های بالاتری مانند 380 ولت نیازمند هستند.

کابل برق را به پریز سالم وصل کنید و سپس برای ایمنی بیشتر دستگاه را به سیستم زمین (به معنای ایجاد یک مسیر رسانای الکتریکی بین بدنه فلزی دستگاه و زمین است.) متصل کنید تا از خطر برق گرفتگی افراد جلوگیری شود. 

• اتصال کمپرسور سوختی (بنزینی یا دیزلی) به منبع سوخت:

در کمپرسور های بنزینی یا دیزلی ابتدا باید سطح سوخت را بررسی کنید و مطمئن شوید که مخزن سوخت به اندازه کافی دارای سوخت باشد و در صورت نیاز به مخزن سوخت کافی اضافه شود. سپس باید لوله ها و فیلتر های سوخت رسانی را چک کنید تا از سالم بودن و عدم گرفتگی آن‌ها اطمینان حاصل کنید.

در کمپرسور های بنزینی شمع ها را بررسی کنید تا از سالم بودن آن ها مطمئن شوید و در صورت فرسودگی، آن ها را تعویض کنید.

3. تنظیمات اولیه کمپرسور:

پس از اینکه از مرحله آماده سازی پمپ باد و اتصال آن به منبع برق یا سوخت عبور کردید، برای اینکه کمپرسور به درستی کار کند، باید تنظیمات اولیه آن را قبل از استفاده انجام دهید. این تنظیمات اولیه عبارت اند از:

• تنظیم رگولاتور فشار:

رگولاتور فشار بر روی بدنه کمپرسور قرار دارد که معمولا به صورت یک پیچ تنظیم یا یک کلید چرخشی است که وظیفه کنترل کردن فشار خروجی هوا را دارد.

ابتدا با این ابزار قبل از شروع استفاده از دستگاه با توجه به نوع ابزار بادی یا کاربرد مورد نظر، فشار خروجی را تنظیم کنید. این فشار برای استفاده های معمولی بین 6 تا 8 بار (Bar) است ولی ممکن است برخی دستگاه های بادی به فشار کمتر یا بیشتری نیاز داشته باشند.

بعد از اینکه رگولاتور را تنظیم کردید، عقربه گیج فشار را بررسی کنید تا مطمئن شوید که فشار هوا در محدوده مناسبی قرار دارد.

• بررسی و تنظیم شیر اطمینان:

شیر یا سوپاپ اطمینان یک ابزار ایمنی در کمپرسور باد است که اگر فشار بیش از حد افزایش یابد، به صورت خودکار هوا اضافی را تخلیه می کند تا از انفجار مخزن جلوگیری کند.

برای اینکه متوجه شوید شیر اطمینان به درستی کار می کند، به آرامی آن را بالا بکشید تا کمی از هوای مخزن خالی شود. در صورت بسته شدن صحیح و جلوگیری از نشت مداوم هوا، شیر اطمینان سالم است. در غیر این صورت، باید تعویض شود.

• بررسی سیستم تخلیه رطوبت:

هنگامی که دستگاه عمل فشرده سازی هوا را انجام می دهد، ممکن است که رطوبت موجود در هوا درون مخزن جمع شود. این رطوبت باعث آسیب به ابزار های بادی می شود و ممکن است مخزن دستگاه دچار زنگ زدگی شود.

برای اینکه از این مشکلات جلوگیری شود، باید شیر تخلیه که در زیر مخزن کمپرسور قرار دارد را باز کنید تا رطوبت و قطرات آب تخلیه شوند. این کار باید پس از هر بار استفاده و به صورت دوره‌ای انجام شود. قبل از روشن کردن کمپرسور شیر تخلیه را ببندید، در غیر این صورت کمپرسور فشار مناسبی تولید نخواهد کرد.

4. روشن کردن دستگاه:

بعد اینکه مراحل آماده سازی و تنظیمات اولیه را انجام دادید، حالا نوبت به روشن کردن دستگاه می رسد. این مرحله شامل روشن کردن صحیح دستگاه، بررسی عملکرد آن و اطمینان از کارکرد ایمن و بهینه است. 

• روشن کردن کمپرسور برقی:

کلید پاور (روشن/خاموش) را که بر روی بدنه دستگاه قرار دارد را پیدا کرده و روی حالت "روشن" (ON) قرار دهید. در این حالت کمپرسور شروع به کار کرده و با فشرده کردن هوا آن را در مخزن ذخیره می کند.  این فرآیند چند دقیقه طول می‌کشد تا مخزن پر شود.

پس از اینکه مخزن پر شد، عقربه فشارسنج باید به حد تنظیم‌شده برسد و کمپرسور به‌طور خودکار خاموش شود.

• روشن کردن کمپرسور بنزینی یا دیزلی:

دکمه روشن/خاموش را در حالت "ON" قرار دهید. در صورت نیاز ساسات ( وسیله‌ای برای تنظیم نسبت هوا و سوخت در موتور است.) فعال کنید. معمولا در کمپرسور های بنزینی یک هندل برای روشن کردن دستگاه وجود دارد که باید آن را محکم بکشید تا موتور روشن شود. 

چند ثانیه منتظر بمانید تا فرایند فشرده شدن هوا توسط دستگاه شروع شود. مانند مدل‌های برقی، فشارسنج را بررسی کنید تا مطمئن شوید که کمپرسور به حد مورد نظر رسیده است.

• بررسی عملکرد کمپرسور بعد از روشن شدن:

پس از روشن شدن موتور، به صدای کمپرسور گوش کنید اگر صدای غیر عادی شنیدید یا لرزش بیش از حد در دستگاه مشاهده کردید، دستگاه را خاموش کرده و مشکل را بررسی کنید. سپس مطمئن شوید که کمپرسور باد با فشار مناسب کار می‌کند.

از ابزار بادی مورد نظر با فشار کمپرسور استفاده کنید تا مطمئن شوید که هوای کافی دریافت می‌کند. بعد از اینکه مخزن پمپ باد به طور کامل از هوای فشرده پر شد، دستگاه به‌صورت خودکار خاموش می‌شود و آماده استفاده خواهد بود. هر زمان که هوای فشرده شده مخزن کاهش یابد، دستگاه به طور خودکار روشن می شود تا کمبود فشار هوا را جبران کند.

5. اتصال ابزار به کمپرسور هوا:

بعد از اینکه کمپرسور هوا را روشن کردید و مخزن از فشرده شدن هوا کاملا پر شد، نوبت به متصل کردن ابزار های بادی مورد نظر به دستگاه است. در اینجا، مراحل این فرآیند را به صورت گام‌به‌گام توضیح می‌دهیم.

• انتخاب و بررسی شلنگ هوا:

ابتدا متناسب با نوع کمپرسور و دستگاه بادی مورد استفاده، شلنگی با طول و قطر مناسب انتخاب کنید، برای ابزار هایی که به فشار باد بیشتری نیاز دارند باید شلنگی با طول قطر بیشتر استفاده کنید.

قبل از اینکه شلنگ را متصل کنید از نظر پارگی، ترک‌خوردگی یا نشتی بررسی کنید.

•  اتصال شلنگ به کمپرسور:

پمپ باد برای خروجی هوا دارای یک اتصال سریع (کوپلینگ) است که برای اتصال شلنگ از این قسمت استفاده می شود. سر شلنگ را تا زمان قفل شدن به خروجی هوا محکم فشار دهید و مطمئن شوید ه شلنگ محکم متصل شده و هیچ‌گونه نشتی وجود ندارد. 

• اتصال ابزار بادی به شیلنگ:

سر دیگر شلنگ را به ابزار بادی مورد نظر متصل کنید و عملکرد دستگاه را بررسی کرده و فشار مناسب را برای آن تنظیم کنید.

6. استفاده از دستگاه کمپرسور هوا:

بعد از اینکه ابزار بادی را به دستگاه متصل کردید، کمپرسور به طور خودکار شروع به تامین هوای فشرده می‌کند. اکنون شما می توانید از کمپرسور استفاده کرده و فشار هوا را متناسب با نیاز ابزار تنظیم کنید. در صورت تغییر نیاز به فشار، رگولاتور فشار را تنظیم کنید تا فشار مناسب تنظیم شود.

7. خاموش کردن کمپرسور:

بعد از اینکه کار با دستگاه به اتمام رسید، باید آن را به درستی خاموش کنید. رعایت مراحل درست خاموش کردن دستگاه باعث افزایش طول عمر دستگاه می شود.

• خاموش کردن کمپرسور:

ابتدا برای خاموش شدن دستگاه، کلید روشن/خاموش (ON/OFF) را روی حالت "OFF" قرار دهید. در کمپرسورهای بنزینی یا دیزلی، سوئیچ موتور را خاموش کنید و در صورت نیاز، ساسات را ببندید.

• تخلیه فشار هوای باقی‌مانده:

بعد از خاموش شدن کمپرسور، فشار هوا درون مخزن باقی می ماند. این فشار باید تخلیه شود. برای تخلیه فشار هوا ابتدا ابزار بادی را جدا کنید، سپس دریچه تخلیه هوای مخزن را باز کنید تا فشار هوا خارج شود، می توانید سوپاپ اطمینان را برای خروج سریع‌تر هوا باز کنید و در آخر زمانی که عقربه فشارسنج به صفر رسید، دریچه را ببندید.

• تخلیه رطوبت از مخزن:

هنگامی که کمپرسور در حال کار کردن است رطوبت داخل مخزن جمع می‌شود. این رطوبت می تواند باعث زنگ زدگی مخزن می شود، برای اینکه از این مشکل جلوگیری شود باید شیر تخلیه رطوبت را باز کنید تا آب جمع‌شده خارج شود و بعد از خروج کامل آب، شیر را محکم ببندید تا در استفاده‌های بعدی مشکلی ایجاد نشود.

• جدا کردن منبع تغذیه:

در مدل هایی که با برق کار می کنند دوشاخه را از پریز جدا کنید و در مدل هایی که از سوخت (بنزینی یا دیزلی) استفاده می کنند سوخت باقی‌مانده را بررسی و مخزن را در صورت لزوم تخلیه کنید.

• جمع‌آوری و نگهداری کمپرسور:

شلنگ هوا را جمع کنید و آن را به صورت مرتب در جای مناسب قرار دهید، دستگاه کمپرسور را در جایی خشک و خنک نگهداری کنید تا قطعات آن آسیب نبینند. در صورت نیاز، فیلتر هوا و سایر قطعات را تمیز کنید تا برای استفاده بعدی آماده باشد.

مشکلات رایج و روش‌های عیب‌یابی کمپرسور باد

با استفاده طولانی مدت از دستگاه کمپرسور ممکن است مشکلاتی برای آن به وجود بیاید. در ادامه، برخی از مشکلات رایج و روش‌های عیب‌یابی و رفع آنها را بررسی می‌کنیم.

1. دستگاه روشن نمی‌شود

از علت های روشن نشدن کمپرسور می توان به عدم اتصال صحیح به برق یا سوخت، خرابی فیوز یا کلید برق و فشار بیش از حد در مخزن که مانع راه‌اندازی موتور می‌شود، اشاره کرد.

برای رفع این مشکلات به ترتیب می توانید بررسی کنید که:

• در مدل های برقی دوشاخه برق به درستی به پریز متصل باشد یا در مدل هایی که از سوخت تغذیه می کنند سوخت کافی وجود داشته باشد. 
• فیوز یا کلید برق را بررسی کنید و در صورت خرابی آن را تعویض کنید. 
• دکمه ریست (Reset) را فشار دهید تا فشار اضافی کاهش یابد و موتور روشن شود.

2. کمپرسور، باد تولید نمی‌کند یا فشار کافی ندارد

تولید نکردن باد یا کم بودن فشار باد کمپرسور می تواند از نشتی هوا از شیلنگ، اتصالات یا مخزن باشد یا فیلتر هوا گرفتگی یا کثیفی داشته باشد یا خرابی یا ساییدگی قطعات داخلی مانند سوپاپ‌ها علت آن باشد. می توانید از روش های زیر برای عیب یابی و رفع مشکل استفاده کنید:

• تمام اتصالات را چک کنید و در صورت وجود نشتی، شلنگ یا کوپلینگ را تعویض کنید.
• فیلتر هوا را تمیز یا تعویض کنید.
• سوپاپ های ورودی و خروجی را بررسی کنید و در صورت خرابی، آنها را تعویض کنید.

3. پمپ باد بیش از حد داغ می‌شود

از علت های داغ شدن بیش حد پمپ باد می توان از تهویه نامناسب و قرار گرفتن کمپرسور در محیط گرم، کم بودن سطح روغن (در مدل‌های روغنی) و کار کردن بیش از حد بدون استراحت، نام برد.

برای رفع این مشکل باید دستگاه را در جای خنک و با تهویه مناسب قرار دهید، سطح روغن را بررسی کنید و در صورت کمبود به آن اضافه کنید و اجازه دهید کمپرسور مدتی خاموش بماند تا خنک شود.

4. صدای غیرعادی و لرزش زیاد

اگر از دستگاه متوجه صداهای غیرعادی شدید یا لرزش بیش از حد احساس کردید، احتمالاً مشکلی در دستگاه وجود دارد. علت این مشکلات می تواند شل بودن قطعات و پیچ‌های کمپرسور، ساییدگی بلبرینگ‌ها یا قطعات داخلی و تنظیم نادرست فشار و بار اضافی بر روی موتور باشد.

رفع این مشکلات عبارت است از:

• پیچ ها و اتصالات را به طور دقیق بررسی کرده و آن ها را سفت کنید.
• بلبرینگ‌های موتور را چک کرده و در صورت خرابی، تعویض کنید.
• فشار خروجی را مطابق با نیاز ابزار بادی تنظیم کنید و بیش از توان دستگاه از آن استفاده نکنید.

5. نشتی روغن در کمپرسور باد (مدل‌های روغنی)

اگر دستگاه روغنی بود و روغن از آن نشت می‌کرد. می تواند چند علت داشته باشد: خرابی یا فرسودگی واشرهای داخلی، بیش از حد پر کردن مخزن روغن، ترک‌خوردگی یا نشتی در محفظه روغن.

برای رفع این مشکلات، می توان از روش های زیر استفاده کرد:

• وارسی واشرهای داخلی و تعویض آنها در صورت فرسودگی.
• مطابق با دفترچه راهنما، مقدار روغن را تنظیم کنید.
• اگر ترک یا نشتی مشاهده کردید، مخزن روغن را بازرسی و تعمیر نمایید.

6. دستگاه بدون وقفه کار می‌کند و خاموش نمی شود

دلیل اینکه دستگاه کمپرسور به طور پیوسته روشن است و خاموش نمی شود، می تواند خراب شدن سوئیچ فشار یا نشتی هوا و یا نارسایی موتور در رسیدن به فشار مورد نظر باشد. 

در حالت می توان برای برطرف کردن این مشکلات از روش های زیر استفاده کرد:

• سوئیچ فشار را به دقت بررسی کنید و در صورت خرابی آن را تعویض نمایید.
• نشتی هوا می تواند ناشی از خرابی مخزن و شلنگ باشد. با بررسی این موارد و تعویض آن ها در صورت خرابی می توان از نشتی هوا جلوگیری کرد.
• اگر مشکل برطرف نشد، موتور را بررسی کنید تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.

7. خروج بیش از حد آب از مخزن 

اگر از مخزن پمپ باد بیش از اندازه آب خارج می شود، می تواند دو علت داشته باشد: 1. جمع شدن رطوبت زیاد در مخزن به دلیل عدم تخلیه منظم. 2. کارکردن در محیط‌های مرطوب

برای رفع این مشکل می توانید شیر تخلیه را باز کنید و آب جمع‌شده را خارج کنید. همچنین می توانید از فیلترهای رطوبت‌گیر استفاده کنید تا میزان ورود رطوبت کاهش یابد.

با رعایت این نکات و انجام عیب‌یابی صحیح، می‌توانید کمپرسور باد خود را در بهترین وضعیت نگه‌ دارید.

کلام آخر

در حالت کلی راه اندازی کمپرسور هوا چندان سخت و پیچیده نیست. تنها کافی است که نکات گفته شده را به درستی و بهترین شکل ممکن انجام دهید، تا علاوه بر عملکرد درست طول عمر دستگاه افزایش یابد. با مراقبت مناسب، کمپرسور شما همیشه در بهترین حالت خود باقی خواهد ماند.